BAGAIMANA kalau sistem pertahanan tubuh (antibodi) menyerang badan kita? Salah satu penyakit yang disebabkan oleh keadaan itu dikenali sebagai Autoimmune Encephalitis (AE).
AE boleh didefinisikan sebagai kumpulan penyakit di mana sistem antibodi menyerang otak dan menyebabkan simptom progresif atau bertambah teruk dan boleh berlaku dalam pelbagai sub-jenis.
Jika dibiarkan tidak dirawat, penyakit ini boleh menyebabkan kecederaan otak kekal dan dalam kes yang lebih teruk boleh menyebabkan kematian.
Menurut Pakar Perunding Neurologi dan Pakar Perubatan Dalaman, Pusat Perubatan Sunway Velocity (SMCV), Dr. Ellie Kok Huey Tean, AE merupakan satu spektrum penyakit yang boleh menjejaskan fungsi kognitif individu dan seterusnya menyebabkan gangguan pertimbangan atau hilang kewarasan pesakit tersebut.
“AE sering tersalah diagnosis apabila pesakit hadir dengan simptom penyakit mental seperti halusinasi, paranoid, berkhayal serta perubahan personaliti atau tingkah laku.
“Oleh itu, AE kadangkala boleh dikelirukan dengan penyakit mental,” katanya.
Jelas beliau, penyakit ini terjadi disebabkan oleh serangan antibodi badan dan boleh dialami oleh pesakit dari pelbagai lapisan umur tanpa menunjukkan sebarang kaitan dengan sejarah keluarga.
Simptom dan punca
Simptom AE merangkumi pelbagai gejala lain termasuk sakit kepala, perubahan personaliti dan tingkah laku, gangguan fungsi kognitif, sawan, gangguan pergerakan, dan halusinasi atau berkhayal.
Terdapat pelbagai punca AE, antaranya terdedah kepada jangkitan virus tertentu seperti virus herpes simplex atau apabila pesakit mengalami kanser.
Kajian menunjukkan bahawa AE kebanyakannya memberi kesan kepada individu seawal usia remaja hingga berumur 50 tahun. Wanita lebih berisiko untuk mendapat penyakit ini berbanding lelaki.
Ellie berkata, terdapat jenis-jenis AE spesifik yang mungkin menunjukkan kelaziman yang lebih tinggi untuk berlaku dalam kumpulan umur atau jantina tertentu.
“Sebagai contoh, N-methyl-D-aspartate receptor (NMDAR) encephalitis lebih cenderung dialami oleh golongan remaja dan dewasa.
“Selain itu, bagi NMDAR encephalitis, terdapat kecenderungan bagi penyakit ini berlaku dalam kalangan wanita muda, terutamanya bagi individu yang mempunyai tumor khususnya Teratoma Gonodal yang merupakan tumor yang terletak di dalam organ pembiakan.
“Teratoma ovari adalah jenis tumor serius yang boleh menjejaskan sel-sel otak dan berkemungkinan membawa kematian kepada wanita muda,” jelasnya.
Antibodi menyerang otak
Bagi warga tua pula, terdapat jenis AE yang berbeza dan dikenali sebagai paraneoplastic encephalitis yang selalunya terjadi apabila seseorang warga emas itu menghidap kanser tersembunyi (kanser yang sebelum ini tidak diketahui pesakit).
Sel kanser yang tidak normal ini boleh menyebabkan sistem imuniti tubuh menghasilkan antibodi khusus yang menyerang otak, lalu menyebabkan simptom AE berlaku sebelum simptom kanser dapat dilihat dengan ketara.
“Apabila gejala neuropsikiatri berlaku kepada pesakit tua, pakar neurologi boleh mengenal pasti tumor kanser melalui ujian pengimejan.
“Selalunya, tumor ini berasal dari paru-paru manakala untuk pesakit wanita, ia boleh berpunca daripada ovari atau payudara.
“Oleh itu, pengesanan dan rawatan awal dapat meningkatkan peluang pesakit untuk sembuh sepenuhnya,” tutur Ellie.
Ujian diagnostik dan proses pemulihan
Pakar perubatan perlu mengikut kriteria khusus untuk mendiagnosis AE dan ini termasuklah membezakan simptom penyakit mental dan penyakit neurologi.
Penilaian AE merangkumi menilai jika pesakit mengalami kehilangan ingatan jangka pendek (short-term memory loss) dan gejala pesakit mental yang lain dalam tempoh masa tiga bulan.
Penilaian tambahan termasuk menilai jika pesakit ada mengalami gangguan pergerakan atau sawan. Untuk membantu pakar neurologi mendiagnosis penyakit ini, terdapat ujian khusus yang perlu dijalankan ke atas pesakit seperti ujian electroencephalogram (EEG), analisia cecair serebrospina serta pengimejan resonans magnetik (MRI) otak.
Ellie turut menegaskan bahawa orang ramai perlu mendapatkan pendapat nasihat pakar neurologi jika mereka atau orang di sekeliling mengalami gejala pesakit mental secara akut (secara tiba-tiba).
Rawatan untuk AE juga disasarkan untuk menghapuskan antibodi auto yang dikesan dalam badan dan rawatan imunoterapi ini akan diberikan melalui cecair IVIG, pertukaran plasma atau agen imunosupresi.
Walaubagaimanapun, AE mungkin boleh berulang kembali dalam tempoh lima tahun bagi sebilangan pesakit.
Sehubungan itu, amatlah penting untuk pesakit menjalani rawatan susulan bagi mencegah atau mengesan sebarang kemungkinan untuk AE terjadi semula di dalam badan.- RELEVAN