KEMURUNGAN selepas bersalin atau postpartum depression (PPD) merupakan satu penyakit mental yang berlaku terhadap wanita selepas melahirkan anak.
Ia merupakan satu komplikasi yang sangat lazim. Statistik dari NHS United Kingdom (UK) mendapati satu daripada 10 wanita mengalami PPD.
Menurut manual DSM-5, PPD adalah perubahan dari segi fizikal, emosi dan tingkah laku wanita selepas melahirkan anak. Ia bermula empat minggu selepas bersalin.
Wanita yang mengalami PPD sukar mengawal emosi. Mereka mungkin akan menangis tanpa sebab atau dihantui rasa bersalah secara tiba-tiba.
Gangguan emosi tersebut boleh menyebabkan ibu mengalami masalah untuk menjaga bayi dengan baik. Dalam kes yang serius, ibu yang mengalami PPD akan berasa ‘benci’ atau ‘tidak menyayangi’ anak sendiri.
Ada pula yang menjadi terlalu risau akan keselamatan anak sehingga takut menyusukan anak masing-masing.
Di Malaysia, kemurungan selepas bersalin turut dikenali sebagai meroyan.
Beza baby blues dan PPD
Selepas beberapa hari melahirkan anak, normal untuk para ibu mengalami baby blues – satu keadaan yang boleh menyebabkan wanita rasa resah dan tertekan.
Kira-kira 50 hingga 75 peratus wanita akan mengalami baby blues selepas melahirkan anak.
Menurut laman sesawang Tabung Darurat Kanak-kanak Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNICEF), perubahan hormon terutamanya penurunan tahap progesteron dalam badan ialah punca utama wanita rasa letih dan sukar untuk tidur malam.
Selain progesteron, hormon tiroid juga akan berkurang dengan drastik selepas bersalin. Tahap tiroid yang rendah dalam badan boleh menyebabkan simptom depresi.
Dengan sokongan daripada pasangan, ibu bapa dan rakan-rakan, selalunya simptom baby blues akan hilang dengan sendirinya dalam masa dua minggu.
Namun, kemurungan selepas bersalin berbeza dengan baby blues. Keresahan yang dialami selalunya berlarutan sehingga satu tahun selepas bayi dilahirkan.
Artikel berkaitan: Ibu bapa, jangan biar anak guna baby walker!
Artikel berkaitan: Anak tidak mahu makan? 7 perkara ini boleh bantu ibu bapa pujuk mereka
Benar, semua orang risau akan keselamatan anak. Namun, mereka yang menghidap PPD mempunyai kerisauan yang melampau sehingga tidak mampu meneruskan hidup dengan tenang.
Malah, satu hingga tiga peratus wanita yang menghidap PPD juga berkemungkinan mengalami kecelaruan obsesif kompulsif (OCD).
Kemurungan selepas bersalin boleh mendatangkan bahaya kepada kedua-dua bayi dan anak. Wanita perlu mendapatkan bantuan profesional sekiranya:
- Simptom PPD berlarutan lebih dua minggu
- Tidak boleh meneruskan hidup seperti biasa
- Muncul perasaan ingin menyakiti diri sendiri atau bayi.
- Rasa amat resah, takut dan panik sepanjang hari.
Faktor risiko yang terbesar bagi PPD ialah sejarah masalah mental yang tidak terawat, seperti depresi dan keresahan yang berlaku sepanjang kehamilan.
Selain itu, masalah kewangan juga boleh menyumbang kepada PPD.
Menurut kajian yang dimuatkan dalam jurnal Clinical Practice, 20 peratus wanita yang menghidap PPD akan kekal menghidap depresi setahun selepas melahirkan anak.
Sebanyak 13 peratus lagi akan mempunyai depresi yang berlarutan selama dua tahun.
Jika tidak dirawat, kemurungan selepas bersalin boleh mendatangkan masalah kesihatan lebih serius dan berupaya meretakkan hubungan kekeluargaan.
PPD bukanlah satu tanda kelemahan sebagai seorang ibu. Ia adalah satu komplikasi selepas bersalin. Dengan rawatan yang sewajarnya, kemurungan selepas bersalin boleh diatasi.
Mengelakkan kemurungan selepas bersalin
- Pastikan anda mendapat sokongan daripada orang tersayang. Sejurus selepas kelahiran anak, kebanyakan ibu bapa baharu akan ada masalah untuk menyesuaikan diri. Ini merupakan perkara biasa. Pastikan anda boleh makan dan tidur dengan cukup. Jangan takut untuk mendapatkan bantuan daripada orang lain sekiranya perlu.
- Dapatkan kaunseling. Ada banyak jenis kaunseling atau terapi yang dapat membantu wanita menguruskan simptom PPD dan keresahan, salah satunya adalah terapi kognitif tingkah laku.
- Ambil ubat. Ada beberapa jenis ubat yang sangat berkesan bagi mengurangkan simptom kemurungan selepas bersalin. Kebanyakan ubat-ubatan itu juga tidak akan memudaratkan bayi yang sedang menyusu.
- Bercakap dengan orang lain yang mempunyai pengalaman sama. Kadangkala, rakan-rakan atau ibu kita sendiri mungkin ada pengalaman berhadapan dengan PPD. Anda boleh bercakap atau luahkan perasaan kepada mereka. Mereka mungkin boleh berikan nasihat atau tip yang berkesan untuk mengurangkan simptom yang dialami. – RELEVAN