MENGENAL pasti kelebihan, kekurangan dan personaliti pekerja adalah penting untuk sebuah organisasi. Ia dapat membantu pengurus dan ketua memanfaatkan sepenuhnya kelebihan seseorang pekerja, seterusnya memajukan prestasi syarikat.
Terdapat banyak teori psikologi yang boleh diguna pakai untuk mencapai tujuan ini dan salah satu daripadanya ialah Jendela Johari atau Johari Window.
Kedengaran seperti idea yang berasal dari Malaysia, bukan? Sebenarnya tidak. Walaupun ramai rakyat Malaysia bernama Johari, perkataan tersebut sebenarnya merujuk kepada dua nama pengasas teori itu yang digabungkan.
Teori atau model Jendela Johari itu dibangunkan oleh dua pakar psikologi dari Universiti California, Amerika Syarikat, iaitu Joseph Luft dan Harrington Ingham pada 1955.
Model tersebut digunakan untuk memahami personaliti, kelebihan dan kekurangan seseorang dan hubungan individu tersebut dengan orang lain. Model itu juga berguna untuk membentuk kepemimpinan yang baik dalam sebuah organisasi.
Empat kawasan
Model Jendela Johari berfungsi melalui rajah yang mengandungi empat panel yang masing-masing mewakili kawasan tertentu.
Paksi menegak merujuk kepada ciri-ciri yang diketahui oleh orang lain. Paksi melintang pula ciri-ciri yang diketahui diri sendiri.
Keempat-empat panel tersebut membawa maksud berikut:
- Kawasan terbuka
Kawasan ini merujuk kepada ciri-ciri yang diketahui oleh individu tersebut dan rakan sepasukannya yang lain. Kawasan ini juga dikenali sebagai kawasan bebas.
Dalam kawasan ini, komunikasi antara rakan sekerja lebih terbuka dan bebas dengan konflik yang paling sedikit. Pasukan yang baik mempunyai kawasan terbuka yang lebih besar.
Ciri-ciri yang terkandung dalam kawasan ini tidak semestinya positif. Sebagai contoh, seorang pekerja mempunyai sikap banyak cakap. Dirinya sendiri sedar tentang perkara tersebut dan rakan-rakan lain juga tahu.
Walaupun sikap tersebut negatif, pengurusan sikap tersebut mudah dan terbuka kerana semua orang sedar tentang hal tersebut.
- Kawasan titik buta
Kawasan ini merujuk kepada ciri-ciri yang diketahui orang lain tetapi tidak disedari oleh individu itu sendiri. Seperti kawasan terbuka, ia juga boleh jadi ciri yang positif atau negatif.
Komunikasi yang baik dan keterbukaan dalam kalangan rakan sepasukan dapat memindahkan ciri-ciri dari kawasan titik buta ke kawasan terbuka. Jika cirinya negatif, anda memerlukan teguran rakan sepasukan untuk menyedarinya. Begitu juga jika cirinya positif.
- Kawasan tersembunyi
Ciri-ciri dalam kawasan tersembunyi diketahui individu tersebut tetapi tidak diketahui oleh rakan sepasukannya. Boleh jadi ia disorokkan dengan sengaja atau ciri tersebut tidak relevan dengan pasukan tersebut.
Satu kelebihan atau kemahiran disorokkan seseorang yang tidak selesa dengan pasukannya. Ada yang risau, apabila kemahiran itu didedahkan, rakan sepasukan lain akan mengambil kesempatan.
Boleh jadi juga, kemahiran yang dimiliki individu tersebut tidak relevan dengan pasukan. Contohnya, pasukan pereka grafik di sebuah syarikat tidak perlu tahu jika ada ahli pasukannya hebat bermain bola sepak. Ia tidak relevan.
Walau bagaimanapun, persekitaran dengan kurang rahsia adalah lebih baik. Tidak kiralah hal tersebut relevan dengan pasukan atau tidak, ia dapat membantu mengeratkan hubungan sesama ahli pasukan.
Untuk mewujudkan persekitaran yang kurang rahsia, semua ahli pasukan perlu bersikap terbuka dan tidak prejudis. Persekitaran yang selamat akan menggalakkan lebih banyak perkongsian.
- Kawasan tidak diketahui
Ciri-ciri kawasan ini wujud tetapi tidak disedari oleh individu itu sendiri atau rakan sepasukan mereka. Ia mungkin ciri atau sikap kecil yang terbina daripada pengalaman waktu kecil atau pengaruh-pengaruh lain.
Pengurus boleh berusaha mengenal pasti ciri-ciri tersebut melalui latihan dan temu bual. Kadang kala, ada kelebihan atau keburukan yang kita tidak sedar kewujudannya. Jika pengurus boleh bertindak secara berkesan, ia mungkin disedari akhirnya.
Manfaat Jendela Johari
Dalam sebuah pasukan, model Jendela Johari boleh dimanfaatkan untuk menambah baik komunikasi, kerjasama dan keserasian pasukan.
Galakan utama yang diperlukan untuk memastikan manfaat model ini dapat diperoleh dengan maksimum ialah persekitaran kerja yang terbuka dan sihat.
Sebagai contoh, apabila seorang pekerja baharu masuk, melalui model Jendela Johari, kita akan dapati panel bawah dalam rajah Jendela Johari mempunyai ruang yang lebih besar. Contohnya seperti di bawah:
Ini kerana, dia masih belum dikenali rakan sepasukannya. Kawasan tidak diketahuinya juga mungkin lebih besar berbanding kawasan tersembunyi kerana dia sendiri belum meneroka bakat dan kemahirannya.
Objektif pengurus dan seluruh pasukannya adalah untuk memindahkan ciri-ciri dalam kawasan tidak diketahui kepada kawasan tersembunyi atau kawasan titik buta. Seterusnya, latihan dan komunikasi sesama rakan sepasukan diteruskan untuk mengembangkan lagi kawasan terbuka.
Organisasi dengan kawasan terbuka terbesar mempunyai komunikasi, interaksi, keserasian dan amalan berpasukan yang terbaik.
Jika anda mahukan persekitaran tempat kerja yang sihat, cuba gunakan model Jendela Johari untuk baiki hubungan serta kerjasama antara rakan sepasukan. – RELEVAN