ISU merancang keluarga semakin hangat diperkatakan di media sosial, dengan pelbagai pandangan yang mencetuskan perdebatan.
Ada pasangan yang secara sukarela memilih gaya hidup tanpa anak (child-free), manakala yang lain merancang keluarga demi mengurangkan beban kos membesarkan anak.
Baru-baru ini, topik mengenai vasektomi, iaitu pemandulan lelaki bagi mengelakkan kehamilan isteri, menjadi perbincangan hangat dalam kalangan pengguna X.
Namun, persoalannya, apakah hukum merancang keluarga hingga ke tahap memandulkan isteri atau suami? Adakah tindakan ini dibenarkan dalam Islam?
Hukum merancang keluarga
Menurut portal rasmi Mufti Wilayah Persekutuan, para ulama mempunyai pandangan yang berbeza tentang hukum tanzim al-usrah atau perancangan keluarga atas alasan kemiskinan.
-
Tidak dibenarkan kerana…
Pandangan pertama, bagi mereka yang tidak membenarkannya, mereka berhujah rezeki itu berada dalam ketentuan Allah. Dan Allah yang menetapkan pembahagian rezeki bagi setiap anak. Allah berfirman dalam al-Quran:
وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلاَدَكُم مِّنْ إمْلاَقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ
Maksudnya: Dan janganlah kamu membunuh anak-anak kamu kerana kepapaan, (sebenarnya) Kamilah yang memberi rezeki kepada kamu dan kepada mereka.
Surah al-An’am, (6:151)
Penyerupaan amalan Jahiliyyah yang membunuh anak-anak mereka kerana takut miskin, sekalipun kaedah ini hanyalah menghalang lahirnya anak-anak.
Rezeki itu adalah milik Allah dan perancangan keluarga kerana takutkan kemiskinan ialah suatu bentuk sangka buruk kepada Allah. Maka sepatutnya seseorang itu bertawakal kepada Allah kerana Allah akan memberikan rezeki kepada siapa yang Dia ingini tanpa hisab.
-
Dibenarkan tetapi dengan syarat…
Pandangan kedua, bagi mereka yang membenarkannya, mereka memperincikan perancangan keluarga atau tanzim al-usrah kepada tanzim al-nasal (perancangan anak) dan tahdid al-nasal (membataskan anak).
Tanzim al-Nasal merujuk kepada usaha untuk menjarakkan anak dengan menggunakan kaedah-kaedah seperti memakan ubatan pil perancang, melakukan persetubuhan pada waktu tidak subur dan memakai kondom.
Selain itu, ada juga yang melakukan azal (ejakulasi luar rahim), mengeluarkan air mani daripada kemaluan wanita selepas selesai persetubuhan serta memasang peranti intrauterine (IUD) bagi tujuan pemandulan sementara.
Kaedah ini diharuskan dengan syarat-syarat:
- Iktikad bahawa jika Allah ingin mengurniakan anak juga, tiada siapa yang boleh menghalang dan wajiblah pasangan memelihara kandungan dan menjaga maslahatnya.
- Tidak mendatangkan kemudaratan kepada pasangan khususnya isteri.
- Dilakukan dengan kebenaran dan persetujuan kedua-dua suami isteri.
Hukum pemandulan lelaki dan perempuan secara kekal
Berbeza dengan merancang keluarga secara sementara, memandulkan lelaki atau perempuan melibatkan usaha untuk menghalang kehamilan secara kekal.
Dari sudut kesihatan, pemandulan kekal bagi lelaki dikenali sebagai prosedur vasektomi iaitu pembedahan kecil pada saluran sperma yang membawa sperma dari testis ke uretra untuk menghalang sperma daripada bercampur dengan air mani yang dikeluarkan semasa ejakulasi.
Manakala bagi wanita, prosedur pemandulan kekal dikenali sebagai tubektomi iaitu melibatkan pemotongan, pengikatan atau penyumbatan saluran fallopio untuk menghalang telur dari ovari bertemu dengan sperma, sekali gus mencegah kehamilan secara kekal.
Menurut pandangan agama, hukum pemandulan kekal mempunyai perbincangan khusus iaitu:
-
Haram tanpa sebab yang sah
Majoriti ulama berpandangan bahawa memandulkan seseorang tanpa alasan syarak adalah haram kerana ia bertentangan dengan fitrah manusia. Allah S.W.T berfirman:
“Maka nikmat Tuhanmu yang manakah yang kamu dustakan?” (Surah Ar-Rahman, 55:13)
Menafikan potensi kelahiran zuriat dianggap sebagai mengingkari salah satu nikmat Allah, iaitu keupayaan untuk melahirkan generasi.
-
Dibolehkan jika ada keperluan darurat
Menurut pandangan Mufti Wilayah Persekutuan, prosedur ini dibolehkan jika terdapat sebab-sebab tertentu seperti kesihatan serius yang boleh memudaratkan ibu atau bapa.
Sebagai contoh, jika seorang wanita menghadapi risiko maut sekiranya hamil lagi, maka langkah ini boleh diambil.
Beberapa fatwa negeri di Malaysia seperti di Selangor dan Perlis membenarkan prosedur memandulkan atas sebab kesihatan yang sah, namun ia perlu melalui proses pengesahan doktor pakar dan mendapat kebenaran suami atau isteri. – RELEVAN