MEMETIK kajian yang diterbitkan oleh Universiti Putra Malaysia (UPM) pada 2022, meskipun harga barang naik, lebih separuh daripada rakyat Malaysia melakukan pembaziran makanan.
Di peringkat global, Program Alam Sekitar Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu 2021 merekodkan Malaysia menjana 91kilogram (kg) sisa tahunan per kapita, iaitu tertinggi di Asia Tenggara. Daripada data tersebut, jumlah tertinggi sisa tahunan per kapita ialah sisa makanan.
Mungkin ramai antara kita yang masih belum jelas apakah kesan sisa makanan kepada alam sekitar. Tetapi itu bukan alasan anda tidak perlu ambil tahu dan ambil kisah tentangnya.
Sebenarnya, sisa makanan juga salah satu penyumbang perubahan iklim, kemerosotan kualiti tanah dan memudaratkan biodiversiti. Oleh itu, isu ini tidak boleh dipandang remeh.
Berikut adalah beberapa cara yang boleh dilakukan untuk mengurangkan sisa makanan. Segalanya bermula di rumah. Ayuhlah kita berazam untuk mengurangkan sisa makanan untuk tahun 2024.
1. Elakkan pembelian pukal
Kebanyakan orang cenderung membeli lebih banyak makanan daripada yang diperlukan. Walaupun membeli secara pukal mungkin memudahkan urusan kerana tidak perlu berulang kali keluar ke kedai, kajian telah menunjukkan bahawa kaedah membeli-belah ini membawa kepada lebih banyak sisa makanan.
Untuk mengelakkan daripada membeli lebih banyak makanan daripada yang diperlukan, lakukan perjalanan kerap ke kedai runcit setiap beberapa hari berbanding melakukan perjalanan membeli-belah pukal sekali seminggu atau sekali sebulan.
Pastikan anda menggunakan semua makanan yang dibeli. Selain itu, cuba buat senarai barang yang perlu dibeli dan patuhi senarai itu. Ini akan membantu anda mengurangkan pembelian spontan dan mengurangkan sisa makanan.
2. Simpan makanan dengan betul
Penyimpanan yang tidak betul akan mengakibatkan kebanyakan makanan rosak dan terbuang. Ramai orang tidak menyimpan buah-buahan dan sayur-sayuran dengan betul.
Sebagai contoh, kentang, tomato, bawang putih, timun dan bawang merah tidak boleh disimpan dalam peti sejuk. Barangan ini hendaklah disimpan pada suhu bilik.
Mengasingkan makanan yang menghasilkan lebih banyak gas etilena daripada yang tidak adalah satu lagi cara terbaik untuk mengurangkan kerosakan makanan. Etilena menggalakkan makanan cepat matang dan boleh mempercepat kerosakan.
3. Jangan penuhkan peti sejuk
Mempunyai peti sejuk yang besar bukan bermakna anda perlu memenuhinya dengan pelbagai jenis makanan. Ia mungkin bagus untuk situasi kecemasan tetapi ia juga boleh menjadi kerugian besar.
Bagi mengelakkan makanan yang dibeli menjadi sisa dan merugikan, pastikan peti sejuk sentiasa dikemas agar anda dapat melihat makanan dengan jelas agar ia tidak berakhir menjadi sisa sahaja.
Amalkan kaedah first in, first out iaitu barang apakah yang dimasukkan dalam peti sejuk dahulu, maka barang itulah yang perlu dikeluarkan atau dihabiskan dahulu.
4. Kompos sisa makanan sekiranya mampu
Mengkompos sisa makanan ialah cara yang baik untuk mengitar semula sisa makanan iaitu menukar sisa makanan menjadi tenaga untuk tumbuhan (baja).
Walaupun tidak semua orang mempunyai ruang untuk sistem pengkomposan luar, terdapat pelbagai sistem pengkomposan mudah yang menjadikan amalan ini boleh diakses oleh semua orang, walaupun mereka mempunyai ruang terhad.
Komposter luar mungkin berfungsi dengan baik untuk seseorang yang mempunyai taman yang besar, manakala komposter atas meja adalah yang terbaik untuk penduduk bandar yang mempunyai tanaman dalaman atau taman herba kecil.
5. Jangan buang kulit buah, sayur
Tidak dinafikan, ramai di antara kita membuang kulit buah-buahan dan sayur-sayuran apabila menyediakan makanan.
Sebenarnya, kulit atau lapisan luar buah-buahan dan sayur-sayuran mengandungi banyak nutrien. Sebagai contoh, kulit epal mengandungi sejumlah besar serat, vitamin, mineral dan antioksidan.
Lapisan luar kentang, lobak merah, timun, mangga, kiwi dan terung juga boleh dimakan dan berkhasiat.
Bukan sahaja memakan kulit yang lazat, ia menjimatkan dan mengurangkan sisa makanan. Sayang jika dibuang. Ambil inisiatif untuk tidak membuang kulit-kulit hasil tanaman dan anggap anda memakan suplemen kesihatan. – RELEVAN