SEPERTI yang dijelaskan dalam artikel sebelum ini, belanjawan negara ada dua komponen: pendapatan dan perbelanjaan.
Dalam dokumen belanjawan, komponen perbelanjaan menjelaskan ke mana wang kerajaan akan dibelanjakan.
Seperti seorang manusia, ada wang yang dibelanjakan untuk pengurusan hidup: bayar bil, belanja makan, tabungan kecemasan dan sebagainya. Ada pula untuk pembangunan hidup: yuran kelas peningkatan kemahiran, pembelian gajet dan simpanan percutian.
Belanjawan negara juga mengkategorikan dua jenis perbelanjaan, iaitu perbelanjaan mengurus dan perbelanjaan pembangunan.
Untuk Belanjawan 2025, jumlah wang yang dibelanjakan diunjur sebanyak RM421 bilion. Berikut merupakan perincian perbelanjaan untuk kedua-dua komponen – mengurus dan pembangunan.
Maklumat dalam artikel ini diperolehi daripada laporan Tinjauan Fiskal 2025 yang diterbitkan Kementerian Kewangan.
Perbelanjaan mengurus
Pada 2025, perbelanjaan mengurus dianggar berjumlah RM335 bilion, meningkat 4.2 peratus berbanding peruntukan 2024 yang disemak semula.
Peningkatan tersebut terutamanya disebabkan peruntukan yang tinggi untuk emolumen, bayaran persaraan dan bayaran khidmat hutang. Malah, peruntukan perkhidmatan dan bekalan juga dijangka meningkat bagi memenuhi permintaan terhadap penyampaian perkhidmatan awam yang berkesan.
Perbelanjaan mengurus negara dibahagikan kepada tujuh komponen, iaitu emolumen, bayaran khidmat hutang, perkhidmatan dan bekalan, bayaran persaraan, pemberian dan serahan kepada kerajaan negeri, subsidi dan bantuan sosial serta lain-lain.
Emolumen
Emolumen kekal sebagai komponen terbesar perbelanjaan mengurus yang menyumbang 31.6 peratus dan diunjur berkembang kepada RM105.9 bilion.
Peningkatan tersebut, antara lain, disebabkan pelaksanaan Sistem Saraan Perkhidmatan Awam (SSPA) bermula Disember ini yang melibatkan kenaikan gaji hakiki antara tujuh hingga 15 peratus secara berperingkat.
Bayaran persaraan
Bayaran persaraan yang menyumbang 12.1 peratus kepada perbelanjaan mengurus dijangka meningkat sebanyak 17.7 peratus kepada RM40.6 bilion.
Daripada jumlah tersebut, RM30.3 bilion atau 74.6 peratus adalah untuk bayaran pencen manakala selebihnya untuk bayaran ganjaran dan gantian cuti rehat.
Bayaran khidmat hutang
Sebanyak RM54.7 bilion akan dibelanjakan untuk bayaran khidmat hutang yang mewakili 16.3 peratus daripada perbelanjaan mengurus.
Daripada jumlah tersebut, 98.5 peratus atau RM53.9 bilion adalah untuk pinjaman domestik manakala bakinya untuk pinjaman luar pesisir.
Subsidi dan bantuan sosial
Sebanyak 15.7 peratus daripada perbelanjaan mengurus disediakan untuk subsidi dan bantuan sosial. Jumlah itu berkurang 14.4 peratus kepada RM52.6 bilion pada 2025.
Pengurangan itu selaras dengan pelaksanaan program rasionalisasi subsidi elektrik dan bahan api bersasar.
Daripada jumlah keseluruhan, 45.5 peratus disediakan untuk pelbagai bentuk bantuan sosial dan insentif bagi menyokong kumpulan rentan.
Perkhidmatan dan bekalan
Peruntukan perkhidmatan dan bekalan pada 2025 dianggar meningkat 3.7 peratus kepada RM40.7 bilion, meliputi 12.2 peratus daripada keseluruhan perbelanjaan mengurus.
Sebanyak 86.6 peratus daripada peruntukan itu adalah untuk bekalan bahan, perkhidmatan pembersihan dan keselamatan, pembaikan dan penyelenggaraan, perhubungan dan utiliti serta perkhidmatan lain.
Penerima peruntukan tertinggi untuk perkhidmatan dan bekalan ialah Kementerian Kesihatan dan Kementerian Pendidikan, terutamanya bagi operasi hospital dan sekolah.
Pemberian dan serahan kepada kerajaan negeri
Sebanyak 2.8 peratus atau RM9.3 bilion daripada perbelanjaan mengurus disediakan sebagai pemberian dan serahan kepada kerajaan negeri.
Daripada jumlah tersebut, RM7.2 bilion merupakan pemberian seperti yang termaktub dalam Perlembagaan Persekutuan.
Peruntukan terbesar disediakan untuk penyelenggaraan jalan negeri. Bagi pemberian geran khas, Sabah dan Sarawak merupakan penerima utama dengan peningkatan daripada RM300 juta kepada RM600 juta.
Perbelanjaan pembangunan
Kategori perbelanjaan kedua ialah perbelanjaan pembangunan. Sebanyak RM86 bilion diperuntukkan pada 2025, jumlah sama seperti peruntukan 2024 yang disemak semula.
Peruntukan tersebut dibahagikan kepada empat komponen mengikut sektor, iaitu sektor ekonomi, sosial, keselamatan dan pentadbiran am.
Ekonomi
Sektor ekonomi merupakan penerima perbelanjaan pembangunan terbesar dengan jumlah RM40 bilion atau 46.5 peratus.
Ia bertujuan meningkatkan daya saing negara melalui penyediaan infrastruktur dan sokongan penting kepada pelaburan.
Subsektor utama yang menerima peruntukan tertinggi ialah pengangkutan (RM17.6 bilion, 43.9 peratus), alam sekitar (RM3.2 bilion, 8.0 peratus) serta perdagangan dan perindustrian (RM3.1 bilion, 7.8 peratus).
Kerajaan juga memperuntukkan RM7.1 bilion untuk memenuhi komitmen kewangan terutamanya bagi pengangkutan awam dan pembangunan hartanah.
Sosial
Sektor sosial menerima peruntukan sebanyak RM29.9 bilion, meningkat enam peratus berbanding 2024.
Subsektor pendidikan dan latihan menerima peruntukan terbesar sebanyak RM15 bilion atau 50.2 peratus, diikuti subsektor kesihatan (RM6.9 bilion, 23.1 peratus) dan subsektor perumahan (RM2.3 bilion, 7.7 peratus).
Keselamatan
Sektor keselamatan merupakan penerima perbelanjaan pembangunan ketiga tertinggi dengan peruntukan sebanyak RM12.3 bilion.
Daripada jumlah itu, RM8.2 bilion atau 66.7 peratus akan disalurkan untuk subsektor pertahanan manakala RM4.1 bilion atau 33.3 peratus lagi untuk subsektor keselamatan dalam negeri.
Selain itu, kerajaan turut menyalurkan peruntukan untuk membaik pulih pusat latihan untuk menyokong pelaksanaan semula Program Latihan Khidmat Negara (PLKN).
Pentadbiran awam
Baki RM3.8 bilion dalam perbelanjaan pembangunan akan disediakan untuk sektor pentadbiran awam, selaras dengan usaha berterusan kerajaan meningkatkan penyampaian perkhidmatan sektor awam.
Peruntukan tersebut akan menyokong penambahbaikan sistem teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) merentasi semua jabatan kerajaan, di samping membaik pulih dan menyelenggara bangunan serta kemudahan kerajaan. – RELEVAN